Trạch Lan hay Mần Tưới

Trạch Lan, hay còn gọi là cây Mần Tưới, là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền. Cây có nhiều công dụng chữa bệnh và được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc dân gian.

Đặc điểm

• Tên khoa học: Eupatorium fortunei Turez
• Họ: Cúc (Asteraceae)
• Chiều cao: 30 – 100 cm
• Thân và cành: Màu tím, có rãnh chạy dọc và phủ lông tơ
• Lá: Hình dải rộng, mọc đối xứng, mép răng cưa
• Hoa: Màu tím nhạt, mọc thành cụm
• Quả: Bế, có 5 cạnh, màu đen

Tên gọi khác

• Hương thảo
• Co phất phứ (Thái)
• Bội lan

Dược tính

• Tính vị: Cay, hơi đắng, tính ấm, mùi thơm
• Quy kinh: Tỳ và Can

Bộ phận sử dụng

Toàn cây được sử dụng để làm thuốc.

Phân bố

Cây mọc hoang ở ven đường, ruộng đồng và bìa rừng. Phân bố rộng rãi ở cả ba miền Việt Nam.

Thành phần hóa học

Cây Mần Tưới chứa tinh dầu với các thành phần chính như:

• Methyl thymol ether
• Neryl acetate
• O-coumaric acid
• P-cymene
• Lindelofine
• Taraxasteryl palminate

Công dụng

• Công dụng dược lý: Thông kinh, lợi tiểu, phá ứ huyết, hoạt huyết, hỗ trợ điều trị tăng huyết áp.
• Công dụng dân gian: Chữa mất ngủ, phụ nữ sau sinh ăn uống kém, mệt mỏi, kinh nguyệt không đều, giảm mụn nhọt, xua đuổi muỗi.
• Công dụng từng bộ phận: Thân và lá dùng để sắc thuốc, tinh dầu trị bọ và ký sinh trùng.

Bài thuốc dân gian thường áp dụng

1. Điều trị rong kinh: Mã đề, ké hoa vàng, chỉ thiên mỗi vị 15g, mần tưới 20g.
2. Chữa mụn nhọt: 40g lá mần tưới tươi, giã nát với ít muối.

Kết luận

Trạch Lan hay cây Mần Tưới là một loại thảo dược quý với nhiều công dụng chữa bệnh. Việc sử dụng đúng cách sẽ mang lại hiệu quả cao trong điều trị và bảo vệ sức khỏe.