Hoàng tinh là một loại dược liệu quý trong Đông y, được biết đến với nhiều công dụng bổ dưỡng và chữa bệnh hiệu quả. Tên khoa học của hoàng tinh là Polygonatum cyrtonemua, Polygonatum sibiricum, và Polygonatum kingianum, thuộc họ Hành tỏi (Liliaceae).

Đặc điểm

Hoàng tinh là cây thân cỏ sống lâu năm, thân mọc đứng, bề mặt nhẵn bóng, chiều cao trung bình từ 50 – 80 cm. Thân rễ phát triển thành củ có màu vàng trắng, mọc ngang, phân nhánh. Lá mọc vòng từ 4 – 5 lá, không cuống, phiến lá hình mác, rộng 5 – 12 mm và dài 7 mm. Hoa mọc ở kẽ lá, màu tím đỏ, cuống hoa dài từ 1.5 – 2 cm. Quả mọng, hình cầu và có màu đen khi chín.

Dược tính

Hoàng tinh có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh Phế, Vị và Tỳ. Thường được sử dụng để bổ thận, tư âm, nhuận phế, tiêu khát và bổ khí.

Bộ phận sử dụng

Thân rễ (củ) của cây hoàng tinh được thu hái để làm thuốc.

Phân bố

Cây hoàng tinh mọc hoang ở vùng rừng ẩm, đất có nhiều mùn trên các vùng núi có đá xanh ở các tỉnh miền Bắc nước ta, đặc biệt là ở Sa Pa, Lào Cai.

Thành phần hoá học

Củ hoàng tinh chứa fructose, calacturonic acid, glucose, mannose, ancaloid, acid amin, tinh bột, chất nhầy và hợp chất antharaquinone.

Công dụng

Công dụng dược lý

Hoàng tinh có tác dụng bổ tỳ, ích khí, nhuận phế, tư âm, thường được dùng để trị tiểu đường, thiếu máu, yếu sinh lý và bồi bổ sức khỏe.

Công dụng dân gian

Trong dân gian, hoàng tinh được dùng để chữa các bệnh do lao lực, bổ phổi, giúp ích tiêu hoá.

Công dụng từng bộ phận

• Thân và rễ: Dùng để bổ thận, tư âm, nhuận phế.
• Lá: Có thể dùng để thanh nhiệt và giải độc.

Bài thuốc dân gian thường áp dụng

Một số bài thuốc dân gian sử dụng hoàng tinh bao gồm:

• Chữa tiểu đường: Dùng rễ hoàng tinh sắc nước uống.
• Bổ phổi: Dùng bột thân hoàng tinh pha nước uống.

Lưu ý khi sử dụng

Không nên sử dụng hoàng tinh cho phụ nữ mang thai và người có cơ địa dị ứng với thành phần của cây.

Kết luận

Hoàng tinh là một dược liệu quý với nhiều công dụng bổ dưỡng và chữa bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng.